Κάστρο Βελίκας - Ένας οχυρωμένος οικισμός της εποχής του Ιουστινιανού
4 Φεβρουαρίου - 10 Μαϊου 2017
Η έρευνα στο Κάστρο της Βελίκας τα τελευταία οκτώ χρόνια αποκάλυψε το ανατολικό τμήμα οχυρωμένου οικισμού του 6ου αι. μ.Χ., με τα τείχη, την εκκλησία, τις αποθήκες για τη φύλαξη της αγροτικής παραγωγής και μια κατοικία με κεντρική αυλή, η οποία από τη θέση και τα ευρήματα ταυτίζεται με την έδρα του τοπικού αξιωματούχου. Αρκετά από αυτά επισημάνθηκαν στη διάρκεια των εργασιών στερέωσης και ανάδειξης του κάστρου, στα έτη 2011-2013, με χρηματοδότηση από την Περιφέρεια Θεσσαλίας, στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ και αποτελούν πλέον επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο.
Η έκθεση οργανώνεται γύρω από την εκκλησία του κάστρου, το σημαντικότερο από τα ανεσκαμμένα κτίρια, που ερευνήθηκε στο πλαίσιο κοινού προγράμματος με το Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας. Η εκκλησία αποτυπώνεται σχηματικά με τα κυριότερα αρχιτεκτονικά της στοιχεία και σε άμεση σχέση με το τείχος. Περιβάλλεται από αντικείμενα καθημερινού βίου, καθώς και κτερίσματα νεκροταφείων, σε μια προσπάθεια να φανερωθούν όψεις της ζωής σε έναν οχυρωμένο οικισμό της εποχής, στον οποίο η ζωή σταμάτησε τον 7ο αιώνα μ.Χ.
Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην άμεση σχέση των κατοίκων με τη θάλασσα, που τους βοηθούσε να διοχετεύσουν την αγροτική παραγωγή, σε συνέχεια της ιστορίας των προγόνων τους, της αρχαίας Μελίβοιας. Οι ανοιχτοί ορίζοντες του Αιγαίου και η σημασία που έδινε ο Ιουστινιανός στον ανεφοδιασμό των κάστρων του Δούναβη μέσω της Μαύρης Θάλασσας, αποτυπώνονται στα κεραμικά του κάστρου και ιδίως στους εμπορικούς αμφορείς.